Некаторым сеткам даводзіцца сыходзіць з рынку / Reuters
Праз тое што ў людзей становіцца менш грошай, а пакупнікі з даходамі, вышэйшымі за сярэднія, працягваюць з'язджаць з Беларусі, рытэйл сціскаецца, лічыць менеджар па развіцці бізнесу Satio CIVITTA Group, экс-кіраўнік па рабоце з рознічнымі сеткамі ў Nielsen Валянцін Сакалоўскі.
— Ідзе гульня на выбыванне. Як у дзіцячым садку: усе бегаюць вакол крэсельца, а потым аднаму хлопчыку крэсельца не хапае. Спачатку крэсельца не хапіла сетцы Bigzz, потым "Дамашняму". З рэгіянальных сетак — "Вясёлцы". Ідзе схлопванне. Пры гэтым ёсць сеткі, у якіх усё досыць нядрэнна: "Суседзі", "Гіпа". У "Еўраопта" ўсё не так дрэнна, як можа здацца па лічбах.
Так адбываецца праз тое, што сеткі працуюць на розныя мэтавыя аўдыторыі, кажа суразмоўнік. Напрыклад, "Суседзі" выбралі фармат крам каля дома і не імкнуліся трапіць у прэміум-сегмент.
— А ў "Віталюра" справы ідуць досыць дрэнна. Па-першае, у іх фокус на Мінск. Па-другое, разлік на сярэдні клас, людзей, якія больш цэняць сэрвіс. Пры гэтым такі пакупнік заканчваецца: вельмі многія з'ехалі з Беларусі. Унутры краіны ў людзей стала менш грошай. Таму, як бы чыноўнікі ні надзімалі шчокі, што ў нас рознічны тавараабарот вырас аж на цэлых 0,1 адсотка, па факце росту няма. Гэта зніжэнне, якое па-рознаму па ўсіх ударыла.
— Напрыклад, расліннае малако. Пры гэтым гэта абсалютна маржынальная катэгорыя, на якой розніца зарабляе. Будзе зарабляць менш. Гэта дрэнна. А еўрапейцы скажуць: "Беларусь? Што гэта наогул такое? 1,5 адсотка рынку. Паставім больш у іншую краіну".
Даваць прагнозы ва ўмовах, калі попыт сціскаецца, а ўлады спрабуюць зарэгуляваць як мага больш, складана, адзначае эксперт.
— Улады паводзяць сябе нерацыянальна. Пазіцыя дзяржавы — мы зараз усё зарэгулюем, як гэта, напрыклад, адбываецца з грэчкай. Гэта прывядзе да таго, што сеткі загнуцца.
Чым горшы будзе стан сетак, тым большая імавернасць, што сюды прыйдзе расійскі гулец, і тым менш грошай за продаж сеткі змогуць атрымаць. Той жа "Еўраопт" на піку, калі яны выпускалі аблігацыі на расійскім рынку [ў ліпені 2019 года. — Еўрарадыё], каштаваў $1,1 мільярда. Цяпер гучаць ацэнкі ў $550 мільёнаў. Гэта блізка да праўды.
— Гэта значыць, у сеткі ўсе метрыкі растуць, а цана ўпала ў два разы праз краінавыя рызыкі. Які тут прагноз? Заўтра не спадабаюцца ўладам цэны на яблычны сок. Пачнецца жэстачайшае рэгуляванне цэн на яблычны сок, — працягвае Валянцін Сакалоўскі. — Пад гэта трапяць якія-небудзь таматавыя сокі, таму што дзесьці ў Ждановічах прадпрыемства стратнае. І катэгорыя пасыплецца. Як такія рэчы прадказаць? Ніяк.
Нядаўна з'явіліся публікацыі пра тое, што расійская сетка "Магніт" можа выкупіць "Еўраопт". Беларуская сетка ўжо абвергла гэтую інфармацыю. Валянцін Сакалоўскі ўпэўнены, што ў найбліжэйшы час гэтага не можа адбыцца.
— Пашырэнне на рынках іншых краін не ўваходзіць у топ-3 прыярытэтаў "Магніта". Толькі людзям, далёкім ад эканомікі, можа здацца, што знайсці адзін мільярд долараў па пстрычцы так проста толькі таму, што "ну, яны ж вялікія".
Такія рэчы плануюцца, праводзяцца праз савет акцыянераў. Гэты рух не пройдзе незаўважаным, таму што такія інвестыцыі непасрэдна ўплываюць на кошт акцый.
Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.
Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут