Ілюстрацыя з сайта www.autocentre.ua.
У канцы ліпеня пад Мінскам прайшоў вялікі фестываль "Рок за Баброў". Напярэдадні, каб паглядзець на любімую "Касту", а заадно атрымаць асалоду ад гасціннасці мінчан і дзівоснай чысціні мінскіх вуліц, з Санкт-Пецярбурга ў сталіцу Беларусі на машыне выехалі два сябры: адзін — грамадзянін Расіі (на ўсялякі выпадак не будзем пісаць яго імя, а назавем проста Д.), а другі — выхадзец з Узбекістана з расійскім відам на жыхарства (хай будзе С.).
Хлопцы планавалі правесці ноч у дарозе і да раніцы быць у Мінску. Ехалі самай кароткай дарогай — праз Пскоў і Полацк. Але трапіць у сталіцу атрымалася толькі ў раёне 14:00. "На расійскім баку мяжы нас спынілі. Мой пашпарт паглядзелі мімаходам, — распавядае пецябруржац Д. — А дакументы майго сябра з сонечнага Узбекістана памежнік доўга круціў у руках, а потым хвілін на дваццаць сышоў з кімсьці раіцца. Мы чуем — нехта яму кажа : "Ды прапусці ты яго!". Але ён выйшаў і сказаў, што не можа прапусціць".
Памежнік патлумачыў, што грамадзянін Узбекістана можа трапіць з Расіі ў Беларусь толькі праз міжнародны пункт пропуску, а гэта ці самалётам, ці цягніком (і то не кожным), ці праз Бранск, дзе ёсць такі ПП для аўтамабіляў. "Аб'езд, які прапаноўваў памежнік, — гэта больш за 700 км, то бок адразу не, — працягвае Д. — Мы вырашылі паспрабаваць праехаць праз Віцебск, але і там нас развярнулі. Тады мы даехалі да М1, і там нам пашанцавала: пакуль памежнікі правяралі іншыя машыны, мы проста не зачапілі іх".
Што гэта было? Узбекістан са студзеня 1992 года ўваходзіць у Садружнасць незалежных дзяржаў. Усе 25 гадоў постсавецкай гісторыі беларусы і ўзбекі ездзяць адно да аднаго без віз. Ва Узбекістана бязвізавы рэжым і з Расіяй: нягледзячы на тое, што ўсходняя краіна не ўваходзіць у Мытны саюз, яе грамадзяне ўязджаюць у РФ па замежным пашпарце. Але праехаць з Расіі ў Беларусь і назад узбеку нельга?
Прычым праблемы тым, хто хоча прыехаць у Беларусь, ствараюць менавіта расійскія памежнікі, распавялі Еўрарадыё ў Полацкім пагранатрадзе:
"Па грамадзяніне Узбекістана: пры ўездзе ў Рэспубліку Беларусь ніякіх праблем не будзе, як і пры выездзе. А вось з расійскага боку могуць быць праблемы на ўезд. Яны могуць чалавека выпусціць з Расіі, але калі ён будзе назад заязджаць, не прапусціць, каб ён перасякаў мяжу ва ўстаноўленых пунктах пропуску, гэта значыць па чыгунцы альбо на самалёце".
А вось што з гэтай нагоды кажа Пагранічная служба ФСБ Расіі:
"Прадугледжаны артыкулам 4 Дамовы паміж Расійскай Федэрацыяй і Рэспублікай Беларусь аб сяброўстве, добрасуседстве і супрацоўніцтве (Мінск, 21 лютага 1995 год) рэжым уезду, выезду і знаходжання грамадзян трэціх краін на іх тэрыторыях да цяперашняга часу Расійскай Федэрацыяй і Рэспублікай Беларусь у поўнай меры не ўзгоднены. Да канчатковага ўрэгулявання названага пытання перасячэнне ўсімі катэгорыямі грамадзян трэціх краін расійска-беларускай дзяржаўнай мяжы з выкарыстаннем чыгуначнага і аўтамабільнага транспарту, а таксама прамых рэйсаў паветранага транспарту паміж Рэспублікай Беларусь і Расійскай Федэрацыяй будзе парушэннем устаноўленага міжнароднымі нормамі парадку перасячэння дзяржаўнай мяжы Расійскай Федэрацыі. Наяўнасць дазволу на пастаяннае або часовае пражыванне на тэрыторыі Расіі і Беларусі не дае права перасячэння расійска-беларускай дзяржаўнай мяжы. Усе катэгорыі грамадзян трэціх краін згодна з міжнароднымі нормамі і нацыянальным заканадаўствам Расійскай Федэрацыі могуць прыбываць у Расійскую Федэрацыю і выбываць з Расійскай Федэрацыі праз шматбаковыя (двухбаковыя) пункты пропуску, адкрытыя для міжнародных спалучэнняў (міжнародных палётаў)".
Пагуляўшы па Мінску і пастаяўшы ў чэргах па піва і хот-догі на "Роу за Баброў", сябры зазбіраліся дадому. "С.у правозіў у багажніку. Праз Віцебск. Закапалі яго ў прадукты. Афіцыйна яго наогул бы ў Расію не пусцілі, таму што штампа аб выездзе няма. У аэрапорце б таксама затрымалі, я даведваўся, — падводзіць рысу пад сваімі прыгодамі Д. — Так што абодва адыходзім ад расійскіх законаў. абодва ў шоку!"