Громадское
У сацыяльных сетках праходзіць флэшмоб #этонеповодубить. Пад гэтым хэштэгам розныя людзі публікуюць напаўаголеныя фота, каб паказаць, што яны не могуць стаць апраўданнем гвалту. Флэшмоб пачаўся 24 студзеня ў Інстаграме, а потым ужо перайшоў і ў іншыя сацыяльныя сеткі.
Нагодай для флэш-мобу стала забойства ў Маскве расійскім студэнтам Арцёмам Ісхакавым сваёй сужыцелькі Таццяны Страхавой. Малады чалавек падрабязна напісаў у Вконтакте, як ён забіў і пасмяротна згвалціў дзяўчыну, а пасля скончыў жыццё самагубствам. Ісхакаў прызнаваўся ў запісцы, што ў яго надышоў востры псіхоз — па яго словах, з-за непадзеленага кахання да Таццяны. Маладыя людзі сустракаліся на працягу двух гадоў, пасля растання яны разам здымалі кватэру, Таццяна выяўляла ўвагу да сябра Ісхакава.
Ужо пасля забойства, ва Вконтакте і на форумах з'явіліся аголеныя фатаграфіі Таццяны, якія яна нібыта выкладвала на сваёй таямнічай старонцы. Некаторыя расійскія СМІ пачалі асуджаць дзяўчыну за «правакацыйныя паводзіны», аголеныя фота і «ігнараванне Арцёма». Напрыклад, федэральны канал РЕН-ТВ апублікаваў навіну пад загалоўкам: «Давяла сваёй абыякавасцю: знаёмы студэнта, які забіў дзяўчыну, распавёў аб іх адносінах». У ёй знаёмы Ісхакава, у прыватнасці, казаў такія словы: «Давяла сваёй абыякавасцю, стаўленнем да яго, гэтае бязладдзе». Пазней тэлеканал апублікаваў яшчэ адзін матэрыял — з загалоўкам: «Дзяўчына, якую па-зверску забіў студэнт Баўманкі, выкладвала ў сацсетках інтымныя фота».
Пасля падобнай рэакцыі СМІ і некаторых карыстальнікаў, у соцсетках і з'явіўся флэшмоб. Праўда, праз тры дні пасля яго пачатку, некаторыя публікуюць абясцэньвальныя пасты пад хэштэгам #этонеповодубить.
Грамадскае паразмаўляла з аўтарам флэшмобу, блогерам з Мінска пад нікам Nu Ta Anastasisya. З-за боязі булінгу (траўля ад нязгодных), дзяўчына папрасіла не згадваць яе сапраўднае імя і ўзрост.
Першапачаткова, калі я даведалася аб гэтай сітуацыі, яна мяне вельмі кранула. А потым мяне раззлавалі загалоўкі СМІ пра тое, якая ахвяра была дрэнная. Я бачыла загалоўкі, што "Таццяна была не так нявінная» або «Выгадавалі блудніцу — ад распусты і памерла». Я ўбачыла на старонцы Тані [Страхавой] кучу каментароў, што так ёй і трэба. Цэлы дзень мне было вельмі цяжка ад гэтага.
А ўвечары я не стрымалася і вырашыла, што зраблю флэшмоб. Разумееце, у нас жа заўсёды абвінавачваюць ахвяру, што яна ва ўсім вінаватая. Гэта культура гвалту. Але калі тое ж самае робяць СМІ і лідары меркаванняў, то яны фармуюць настроі ў грамадстве. Яны зводзяць фокус на ахвяру. Я ўвогуле лічу, што за такое трэба штрафаваць.
Гэты флэшмоб — не ў падтрымку Тані, як памылкова пішуць многія. Я сама ўсюды пішу, што гэта супраць культуры гвалту, але гэтага як быццам ніхто не бачыць. Людзям страшна ўявіць, што маньяк выбірае ахвяру хаатычна. Ім лягчэй думаць, што вось, гэты рамантычны прыгажун быў неўзаемна закаханы, а яна, такая дрэнная, яго дынаміла. А я добры, са мной такога не адбудзецца. Культура гвалту развязвае рукі маньякам. А тут яго яшчэ і рамантызуюць.
Вядома, я бачыла рэакцыю на флэшмоб. Некаторыя не зразумеюць яго сутнасць і думаюць, што Таню забілі за напаўголыя фота. Але гэта ж не так! Гэтага наогул ніхто не казаў. Некаторыя мужчыны з групы ў ВКонтакте «Мужчынская дзяржава» (рух, папулярны ў Расіі, — яго члены выступаюць супраць жанчын, — Грамадскае) выкладваюць фота ў майтках, каб обсцябаць флэшмоб. А на самой справе, яны паказалі праблему сэксізму і прыгнёту жанчыны. Таму што мужчына ў майтках — гэта проста мужчына ў майтках. А жанчына ў майтках — ужо шлюха. Таму я на самой справе ім нават удзячная. Цяпер ніхто не скажа мне, што ахвяру не вінавацяць і не ўшчамляюць.
Мне трохі балюча ад таго, што дзяўчат [удзельніц флэшмобу] спрабуюць зняважыць, усяляк абражаюць. Я ўсіх заклікаю не рэагаваць. Хоць мне здаецца, я перажываю кожнае паведамленне, якое мне прыходзіць у дырэкт.
Канкрэтна гэты флэшмоб можна назваць феміністычным, хоць я наогул прытрымліваюся пункту гледжання, што ў патрыярхальным свеце ўсе прыгнечаны — і мужчыны, і жанчыны. Мужчыны павінны адпавядаць вобразу моцнага, а жанчына наогул заўсёды вінаватая. Я вельмі шмат што чула ў свой адрас і за свой лад жыцця, і за свой пункт гледжання. Мне здаецца, кожная жанчына хоць бы раз у жыцці чуе, што яна шлюха. Я даўно пра гэта пішу, а тое што гэты флэшмоб так разгарнуўся, азначае, што я не адна. Што гэтак жа, як я, думаюць многія жанчыны. Жанчыны пішуць пра свой вопыт, пра тое, што яны стаміліся хавацца.
Мая матывацыя — спыніць культуру гвалту. Я хачу, каб у флэшмоба быў тэрапеўтычны эфект і каб з'явілася інфармацыйнае поле. Мне хочацца даць права голасу многім людзям. Часта пішуць жанчыны са словамі ўдзячнасці, што яны выказваюцца і цяпер ім лягчэй. Яны перасталі жыць з пачуццём віны. Хай грамадства трохі пажыве з гэтым.