Фота Еўрарадыё
З 17 студзеня чыноўнікі абяцалі зніжку 10% на сацыяльна значныя тавары ўразлівым з фінансавага пункту гледжання катэгорыям насельніцтва. У канцы 2021-га ішла гаворка пра тое, каб на прадукты, якія адносяцца да такіх, нават адмяніць цэнавае рэгуляванне, якое дзейнічала амаль увесь мінулы год. Аднак цэны працягвалі імкліва расці, і чыноўнікі перагледзелі планы: пакінулі рэгуляванне цэн і падтрымалі маламаёмных.
Дзесяць адсоткаў змогуць сэканоміць пенсіянеры, інваліды, людзі са шматдзетных сем'яў і іншыя, у каго даход меншы за бюджэт пражытковага мінімуму — 288 рублёў. Калі прыкінуць груба, то зніжку атрымае каля 30% насельніцтва Беларусі. Толькі пенсіянераў у нас прыкладна 26% ад агульнай колькасці людзей.
Пагадненне аб прызначэнні зніжак падпісалі 16 гандлёвых сетак. Сярод іх "Еўраопт", "Суседзі", "Санта", "Віталюр", "Белмаркет", "Гіпа", "Дабраном", "Алмі", Green, "Карона", "Прастор", "ДарОРС" і нават "Белкаапсаюз". Гэта добрая навіна для пенсіянераў, якія жывуць у вёсках, дзе гандлюе толькі райспажыўтаварыства. Яны таксама змогуць сэканоміць.
Спіс сацыяльна значных тавараў даволі вялікі. Там 29 пазіцый. Гэта значыць, заплаціць на 10% менш можна ледзь не за ўсе пазіцыі з прадуктовага кошыка.
У пераліку пшанічная мука, аўсяныя шматкі, панцак, жытні хлеб, батон з пшанічнай мукі, вермішэль і локшына, цукар. Таксама ў яго трапілі ялавічына і свініна на косці, куры, малако, кефір, смятана, сухія малочныя сумесі для дзіцячага і дыетычнага харчавання.
Са зніжкай можна купіць тлусты тварог, паўцвёрды і цвёрды сыр, яйкі, масла і алей. Акрамя ўсяго іншага, у спісе ёсць бульба, морква, буракі, цыбуля, капуста і яблыкі.
На сайтах гандлёвых сетак, якія ўдзельнічаюць у зніжкавай праграме, дакладна прапісаны алгарытм дзеянняў. Часам трэба проста атрымаць картку лаяльнасці крамы, прадставіўшы дакументы, што чалавек сапраўды адносіцца да ўразлівых слаёў насельніцтва. У некаторых сітуацыях акрамя карткі трэба будзе прад'явіць яшчэ і арыгінал дакумента.
Калі картка ўжо ёсць, можа спатрэбіцца памяняць яе статус на "сацыяльны". У асобных выпадках змена статусу альбо афармленне карткі можа заняць да двух тыдняў.
На некаторыя тавары зніжка можа быць меншая. Напрыклад, калі гандлёвая нацэнка на тавар ніжэйшая за сацыяльную зніжку. Тады тавар пакупніку прададуць па сабекошце. Зніжэнне цаны на 10% не распаўсюджваецца на акцыйныя тавары. То-бок калі цана ўжо і так ніжэйшая за звычайную.
Па суме, з якой дадуць зніжку ў адной гандлёвай сетцы, ёсць нюансы. Яна не павінна перавышаць пражытковы мінімум (288,01 рубля) у месяц. Гэта значыць, калі абстрактны пенсіянер у вакууме будзе хадзіць у найбліжэйшую да дома краму месяц і купляць сацыяльна значныя тавары, самае вялікае, што ён зможа сэканоміць, — гэта 28,8 рубля. Варта падкрэсліць, што ніхто не забараняе мець карткі ў некалькіх гандлёвых сетках і атрымліваць там зніжкі.
Калі ж чыноўнікі за максімальную суму ўзялі менавіта пражытковы мінімум для таго, каб паказаць, што сапраўды бедныя людзі могуць захаваць у бюджэце лішнія 28,8 рубля, то тут трэба зрабіць невялікую агаворку. Пражытковы мінімум складаецца не толькі з улікам куплі прадуктаў, але яшчэ і прадугледжвае выдаткі на нехарчовыя тавары і паслугі.
З 1 снежня 2019 года сума на нехарчовыя тавары складае 83% ад сумы, адведзенай на ежу. Гэта значыць, што на прадукты з цяперашняга БПМ прыпадае толькі каля 157 рублёў. Адпаведна, зніжка ў 10% ад яе ўсяго 15,7 рубля.
Можна прыкінуць, колькі зможа сэканоміць сярэднестатыстычны пенсіянер або, напрыклад, інвалід I групы.
"Плануецца, што ў 2022 годзе з улікам падвышэння працоўных пенсій сярэднямесячны памер пенсіі па ўзросце пенсіянера, які не працуе, складзе 581,2 беларускага рубля", — анансавала намесніца старшыні Пастаяннай камісіі па бюджэце і фінансах Палаты прадстаўнікоў Юлія Мурына.
Паводле звестак Белстата, у спажывецкіх расходах хатніх гаспадарак у III квартале на прадукты прыпадала 36,5% бюджэту. Калі палічыць ад пенсіі ў рублёвым выражэнні, атрымаецца 212,14 рубля. Значыць, зніжка будзе 21,2 рубля.
36,5% на прадукты ад пенсіі інваліда I групы, якая складае ўсяго 316,81 рубля, — гэта 115 рублёў з капейкамі. Значыць, зніжка будзе 11,5 рубля. Але нават калі дапусціць, што такі чалавек выдаткаваў на ежу дзве траціны свайго даходу — 211 рублёў, сэканоміць ён са зніжкай зможа ўсяго 21,1 рубля.
Каб сачыць за галоўнымі навінамі, падпішыцеся на канал Еўрарадыё ў Telegram.
Мы штодня публікуем відэа пра жыццё ў Беларусі на Youtube-канале. Падпісацца можна тут