За 9 месяцаў 2940 чалавек пакараныя штрафамі за незаконнае прадпрымальніцтва. Дзяржава спагнала з іх каля 4,1 млн рублёў. І гэта толькі "адміністратыўка"!
Прадпрымальнікі даўно спрабуюць адмяніць ці хаця б змякчыць суровыя пакаранні. Аргумент такі: часам людзі "трапляюць" на штрафы не таму, што нешта свядома парушаюць, а праз няведанне складанага заканадаўства і збег абставінаў. Сёлета ў прыхільнікаў змякчэння заканадаўства нечакана з'явіўся саюзнік ва ўладзе — дэпутатка Палаты прадстаўнікоў Ганна Канапацкая. Разам з кіруючым партнёрам адвакацкага бюро кампаніі "Бараўцоў і Салей" Максам Знакам яны абмяркоўваюць жорсткія беларускія законы ў студыі Еўрарадыё. І нечакана прыходзяць да высновы: бізнесу патрэбны глыток свежага паветра, але цалкам адмяняць адказнасць за незаконную прадпрымальніцкую дзейнасць нельга.
Тэрміна даўнасці па прадпрымальніцкіх злачынствах няма
— Артыкулы, накіраваныя супраць прадпрымальнікаў, ёсць і ў Адміністрацыйным, і ў Крымінальным кодэксе. Апошнія негатыўна ўплываюць на бізнес-клімат і на інвестыцыйны клімат у краіне, бо ёсць рызыка жорсткага пакарання добрасумленных прадпрымальнікаў заднім чыслом. Пры гэтым тэрміна даўнасці няма — год, тры, дзесяць.
— Артыкулы Крымінальнага кодэкса апісваюць тры склады злачынства: незаконная прадпрымальніцкая дзейнасць (арт. 233), ілжэпрадпрымальніцкая дзейнасць (арт. 234), ухіленне ад аплаты падаткаў (арт. 243). Яны розныя па сваёй сутнасці, і ўсе маюць права на існаванне, бо магчымыя злачынствы па кожным з іх.
— "Прадпрымальніцкія" артыкулы трэба выключаць з Крымінальнага кодэкса, — даводзіць сваю пазіцыю Ганна Канапацкая. — Трэба спрашчаць заканадаўства".
Галоўная праблема — нізкі парог крымінальнай адказнасці
— У Беларусі вядзецца рэестр ілжэпрадпрымальніцкіх структур. Часам здараецца, што на момант здзелкі пэўнай арганізацыі ў гэтым рэестры яшчэ няма, а пасля яна там з'яўляецца. І ёсць практыка падатковых органаў, якія прызнаюць уліковыя дакументы несапраўднымі і спаганяюць падаткі, а таксама накладаюць санкцыі, у тым ліку і заднім чыслом.
— Галоўная праблема— нізкі парог крымінальнай адказнасці пры выпадках, калі нехта гандлюе без рэгістрацыі ці без ліцэнзіі, хаця яны патрэбныя. Крымінальная адказнасць [замест арт. 12.7 АК ужываюць арт. 233 КК. — Еўрарадыё] наступае, калі атрыманы даход перавышае 1000 базавых велічынь [21000 рублёў. — Еўрарадыё]. Гэта вельмі невялікая сума, — лічыць Макс Знак. — Прычым, вядзецца гаворка пра дзейнасць без рэгістрацыі, даходам лічыцца ўся сума выручкі, без вынятку выдаткаў.
— МУС мае намер павялічыць парог крымінальнай адказнасці па артыкуле за незаконную прадпрымальніцкую дзейнасць. Прадстаўнікі Дэпартамента фінансавых расследаванняў пацвярджалі, што рыхтуюць адпаведны дакумент.
Як не "трапіць" на штраф, прадаючы вопратку, якая не пасуе?
— Фармальна, сёння пад крымінальную адказнасць можна патрапіць, калі спрабуеш прадаць вопратку, якая не спадабалася, ці спяваеш у пераходзе. Другі выпадак — гэта, хутчэй, з галіны фантастыкі: каб зарабіць 1000 базавых велічынь, трэба граць у пераходзе вельмі добра. Што да вопраткі, дык трэба памятаць азначэнне прадпрымальніцкай дзейнасці. Па-першае, гэта дзейнасць, накіраваная на атрыманне прыбытку. То бок, калі чалавек перапрадае не па тым кошце, па якім "узяў", а дадаючы пэўную суму. Па-другое, гэта сістэматычная дзейнасць. Наўрад ці, калі набываеш рэчы для сябе, свайго памеру, а пасля прадаеш, бо не пасуюць, гэта не будзе кваліфікавана, як прадпрымальніцкая дзейнасць. А вось калі асартымент вялікі — гэта ўжо незаконная прадпрымальніцкая дзейнасць.
— Адмяняць адказнасць за незаконную прадпрымальніцкую дзейнасць будзе несправядліва ў дачыненні да тых, хто працуе добрасумленна, сплачваючы падаткі. Працаваць трэба не над адменай адказнасці за незаконную прадпрымальніцкую дзейнасць, а над адменай бар'ераў, якія скоўваюць добрасумленных прадпрымальнікаў.