25 кастрычніка старшыня Следчага камітэта Іван Наскевіч паабяцаў "падняць" матэрыялы праверак па фактах смерці і калецтва салдат у войску за апошнія шэсць гадоў. Ён не выключыў, што некаторыя выпадкі, што не дайшлі да судоў, будуць расследаваныя нанова.
Неўзабаве стала вядома, што сілавікі пераглядаюць справу Ігара Трапца ― салдата са Століна, які атрымаў цяжкія цялесныя пашкоджанні падчас танкавых стрэльбаў у верасні 2016 года. Раней хлопец прызнаваўся Еўрарадыё, што даўно ўжо страціў надзею на справядлівасць.
"Пісалі ў Камітэт салдацкіх маці ― там нічога, адны адпіскі атрымлівалі. Міністру абароны матуля пісала разы тры... А больш я не ведаю, каму тут скардзіцца. Справу закрылі, ды і ўсё".
15 лістапада Ігар Трапец прывёз у Барысаўскую камендатуру паперы са шпіталя і эпікрызы. Прайшло 20 дзён. За гэты час з хлопцам больш ніхто не звязваўся. Як працягваецца перагляд яго справы, ён не ведае.
Падобная гісторыя адбылася і з пераглядам справы аб гібелі ў войску іншага радавога ― Міхаіла Бяўзюка з Азарычаў. Трагедыя адбылася ў сакавіку 2015 года. Хлопец дасылаў сваякам лісты, у якіх распавядаў пра здзекі, а перад смерцю тэлефанаваў брату, які на наступны дзень збіраўся прывезці перадачу ў часць.
Расследаванне здарэння цягнулася некалькі месяцаў, але следчыя прыйшлі да высновы, што хлопец скончыў жыццё самагубствам.
Расследаванне смерці яшчэ аднаго салдата, Арцёма Басцюка з Мінска, Следчы камітэт спыніў і адразу ж са скандалам узнавіў на пачатку кастрычніка. За справу ўзяўся новы следчы. З таго часу мінулі амаль два месяцы.
"Нічога не адбываецца. Яны проста адцягваюць час. Мы прыйшлі, пазнаёміліся з новым следчым. Праз месяц тэлефануем яму, а ён адказвае: "Следства вядзецца, яшчэ на два месяцы працягнулі...". І ўсё, увесь вынік, ― распавядае Таццяна Басцюк, маці загінулага салдата. ― Суседзі нам распавядаюць, што там хадзілі па ўсім пад'ездзе і прасілі, каб хто-небудзь даў характарыстыку на нашага сына. А як ён сябе паводзіў, а ці не быў ён недзе заўважаны... Але наш сын не быў нідзе заўважаны. Ёсць сертыфікат ― ён быў валанцёр Чырвонага крыжа, донар. А яны ўсё роўна ходзяць і шукаюць зачэпкі".
Па словах Таццяны, днямі з той жа мэтай па пад'ездзе хадзіў тамтэйшы ўчастковы міліцыянер. Жанчына ўпэўненая, што новы следчы шукае спосабы пацвердзіць высновы, да якіх прыйшоў яго папярэднік, а менавіта, што Арцём Басцюк скончыў жыццё самагубствам, і ніхто яму не дапамагаў.
Гэта дзіўна, бо абставіны смерці Арцёма Басцюка ўказваюць на адваротнае. 30 сакавіка 2017 года хлопец у прысутнасці сваіх бацькоў і начальства часці назваў прозвішчы "дзядоў", якія здзекаваліся з маладых салдат. На наступны дзень яго знайшлі павешаным. Але прычыны яго смерці следчы шукае ў пад'ездзе, дзе цяпер жывуць яго бацькі...
"Следчы кажа: "А вы ведаеце, у часці сказалі, што Арцём неахайна апранаўся". Я кажу: "Як такое можа быць? Ён заўжды вельмі ўважліва ставіўся да свайго знешняга выгляду. Насіў доўгія валасы і не выходзіў з кватэры, не памыўшы галаву. Патлумачце!", ― працягвае матуля Арцёма Басцюка. ― "Ну, ён рэмень зацягваў слаба і верхні гузік не зашпільваў", ― адказвае следчы. Ну што на гэта адказаць... дзёрзкая неахайнасць, праўда?"
Калі ўлічыць працяг расследавання па справе Арцёма Басцюка, вынікаў трэба чакаць у сярэдзіне студзеня.
А вось па справе Аляксандра Коржыча, 21-гадовага пінчаніна, знойдзенага павешаным у часці ў Печах 3 кастрычніка 2017 года, следчыя дзеянні працягваюцца больш актыўна. Яго маці Святлана Мікалаеўна час ад часу ездзіць у Мінск. З яе ўзялі падпіску аб неразгалошванні матэрыялаў справы, таму шмат што яна не мае права расказаць.
"Я лічу, што гэта дактары ва ўсім вінаватыя. Я не магу шмат казаць... Але, каб своечасова была аказаная медыцынская дапамога, такога б не было. З вострым болем яны вазілі яго па псіхіятрычных лякарнях. Гэта нармальна?! ― распавядае Святлана Коржыч. ― Але дактары з намі размаўляць адмовіліся. А сама дапытаць іх я не магу".
Афіцыйны прадстаўнік Следчага камітэта РБ Сяргей Кабаковіч заўважае, што хуткіх вынікаў перагляду ранейшых матэрыялаў і расследавання справаў, заведзеных нанова, чакаць не варта:
"Аб'ём інфармацыі, якую трэба праверыць, вялікі. Да таго ж, трэба не толькі праверыць, але і даць прававую ацэнку. У нас няма асобнага падраздзялення, якое б займалася менавіта гэтай задачай, таму не ўсе так хутка.
Пад іншым вуглом зараз разглядаюцца ранейшыя матэрыялы. Гэта абумоўлена ў тым ліку і тым, што пачынаюць гаварыць фігуранты, якія раней маўчалі. А таксама новымі абставінамі і методыкамі ў расследаванні, і магчымасцямі экспертных падраздзялення. Дакладна магу сказаць, што змена рашэнняў па матэрыялах некаторых праверак, ― гэта ужо вынік працы нашых супрацоўнікаў".