Да Сусветнага дня фемінізму Еўрарадыё склала спіс з 22 самых уплывовых беларусак. Мы прыгадалі жанчын, паспяховых у бізнесе, мастацтве, грамадскай дзейнасці і іншых сферах. Адны з іх змяняюць да лепшага жыццё краіны (ці, наадварот, спрыяюць "стабільнасці"), дзякуючы іншым пра Беларусь ведае ўвесь свет!
Гэта суб’ектыўны і няпоўны топ. Прапаноўвайце ў каментарыях тых, кім варта было б яго дапоўніць. Неўзабаве мы знойдзем нагоду скласці другую частку спіса. А пакуль заражайцеся гонарам за беларускіх жанчын.
Cвятлана Алексіевіч прыйшла ў літаратуру з журналістыкі. Яе кнігі сталі вынікам бясконцых размоў з людзьмі, якіх прынята называць звычайнымі. Менавіта яны апынуліся носьбітамі пранізлівага погляду на галоўныя падзеі ХХ стагоддзя: Другую сусветную вайну, вайну ў Афганістане, Чарнобыльскую катастрофу, будаўніцтва і развал СССР. А Алексіевіч стала адной з нешматлікіх беларускіх жанчын, вядомых ва ўсім свеце.
Таму што прыйшла да поспеху і сусветнага прызнання.
Да пераезду ў Мінск Наталля кіравала на “малой радзіме” — была старшынёй Наваполацкага райвыканкама. Пасля паспела папрацаваць віцэ-прем’еркай па сацыяльных пытаннях. Не бяромся адказваць, наколькі паспяхова, але, пэўна, кіраўніцтву спадабалася, і чарговая прыступка на кар’ернай лесвіцы была адоленая.
Замужам, мае дзвюх дарослых дачок. Яны кажуць, што стараюцца не афішаваць, кім працуе іх маці.
Каб чыноўнікі-мужчыны зайздросцілі ёй яшчэ больш.
Адказная за правядзенне выбараў у Беларусі з 1996 года. Змяніла на гэтай пасадзе Віктара Ганчара, які праз тры гады знік без звестак і дагэтуль не знайшоўся.
Ну вы ж самі ўсё разумееце.
Шчырая і рэзкая, Саша Раманава здзіўляла “селебаў” нечаканымі і нязручнымі пытаннямі тады, калі Юрый Дудзь яшчэ і не думаў пра ўласны блог на Youtube. Дэвізам “сайта меркаванняў” KYKY.org, на якім яна працавала галоўным рэдактарам, стала фраза “Пра ўсё, што выбівае табурэтку з-пад сракі”. У 2016 годзе Раманава правяла паспяховую краўдфандынгавую кампанію і выпусціла кнігу “Асцярожна, Марцаў!” — аўтарскую біяграфію Пятра Марцава, аднаго з самых заўважных беларускіх бізнесоўцаў 1990-х. А пасля стала дырэктаркай кампаніі “Мінт медыя”, якая выдае ўжо згаданую “Кукушку” і беларускую версію лайфстайл-праекта the Village.
Таму што дзёрзкая і заўважная.
Ганна, фінансіст па адукацыі, з фондавым рынкам жыццё так і не звязала. Затое адразу пасля заканчэння ўніверсітэта адкрыла разам з Валянцінай Кісялёвай маленькую галерэю сучаснага мастацтва ў легендарнай у 2000-я гады краме “Падземка”. Праз шэсць гадоў Ганне стала цесна ў сутарэннях на Незалежнасці, 43. Так нарадзілася ідэя галерэі “Ў”, дзе Ганна зладзіла безліч выставаў, дыскусій і адукацыйных курсаў.
Таму што яна прынесла беларускай культуры больш карысці, чым Мінкульт.
Каця — дзяўчынка з Чавусаў, якая спявала дуэтам з Сержам Танкянам з System Of a Down. А перад тым стала фронтвуман гурта IOWA, кліпы якога маюць сотні мільёнаў праглядаў на Youtube.
Таму што пакуль Беларусь не нарадзіла новага Альгерда, каб скарыць Маскву, гэта робіць Каця Іванчыкава. Ну і крыху за радок “Гэта не жарты, мы разам селі ў трактар”!
Ніна Багінская — пенсіянерка, былая выкладчыца геаграфіі і, бадай, самая вядомая ўдзельніца пратэстных акцый у Мінску. З сабой яна заўсёды мае бел-чырвона-белы сцяг. За ўдзел у мітынгах ўлады прысудзілі Ніне шматтысячныя штрафы, канфіскавалі лецішча. Але Ніна нічога не баіцца. Яна выходзіць на акцыі нават адна, а калі затрымліваюць, вучыць міліцыянтаў беларускім песням і расказвае ім пра любімую геаграфію.
Бо ніхто не трымае бел-чырвона-белы сцяг с такой годнасцю, як яна.
У секцыю па плаванні запісалася ў чацвёртым класе, на піку кар’еры перажыла дыскваліфікацыю за допінг, але здолела не проста вярнуцца ў вялікі спорт, а ўзяць два “срэбры” на Алімпіядзе-2012. Саша Герасіменя — выбітная спартоўка, але мы любім яе не толькі за гэта. У тым жа 2012-м яна ледзь не першай у беларускім спорце прызналася ў сімпатыях да бела-чырвона-белага сцяга, удзельнічае ў шматлікіх дабрачынных праектах, пра адзін з якіх вы прычытаеце на Еўрарадыё ў самы бліжэйшы час!
Таму што менавіта яна сказала гэтыя словы: “З пункту гледжання эстэтыкі, бел-чырвона-белы, вядома, больш сімпатычны. Ды і гісторыя ў яго куды больш багатая і насычаная — Вялікае княства Літоўскае, Наваградак, Мір, Нясвіж. Мне не хочацца думаць пра тое, што Беларусь вядзе адлік з 1917 года і ганарыцца тым, што мы чэмпіёны свету па колькасці вуліц Леніна, Маркса, Энгельса і яшчэ бог ведае каго, хто ў нас ніколі не быў”.
Крысціна пакутуе на мігрэнь і жыве з біпалярным расстройствам. Хваробы не перашкаджаюць ёй бегаць марафоны. Яна пераможца, і ў сваёй школе для маці “Кісларод” вучыць іншых жанчын перамагаць абставіны і разумець сябе.
Таму што час ужо некаму расказаць беларускам, як важна любіць і цаніць сябе.
Ганна Бонд — жанчына, якая арганічна глядзіцца і на нацыянальным ТБ, і вярхом на слане, і ў рэпартажы з правінцыйнага клуба, і ў студыі Еўрарадыё, дзе не раз дыскутавала па самых вострых пытаннях. Для яе і Сяргея Чалага перамагчы ў спрэчцы не праблема — адказваем!
Гэта ж наш спіс, можам сабе дазволіць дадаваць у яго тых, хто нам падабаецца.
Юліі Гадуновай 19 гадоў. У сваім блогу яна распавядае пра Новы год у Парыжы, сваю вопратку, пра адносіны з бойфрэндам (таксама папулярным блогерам) і пра тое, што яна суперзорка. І мае пры гэтым больш за мільён падпісчыкаў у сацыяльных сетках. Вось ён, дзіўны новы свет!
Спытайце ў сваіх дзяцей, гэта ж яны яе галоўныя фанаты!
Юлія шмат гадоў была галоўнай рэдактаркай газеты “Камсамольская праўда”, кіравала Еўрарадыё, а праз некалькі гадоў заснавала Press Club Belarus, дзякуючы якому беларускія журналісты маюць магчымасць адукоўвацца, дыскутаваць і дзяліцца досведам з калегамі з усяго свету.
Таму што будучыня беларускай журналістыкі залежыць ад таго, што яна робіць для нас з вамі цяпер.
Калі Ганна Канапацкая разам з Вольгай Анісім была абраныя ў Палату прадстаўнікоў, шмат хто з прадстаўнікоў дэмакратычнай супольнасці паставіліся да гэтага насцярожана. Але два гады працы расставілі ўсё па месцах. Ганна ўваходзіць у камісію па эканамічнай палітыцы, прыкладае значныя намаганні, каб бел-чырвона-белы сцяг быў нарэшце прызнаны культурнай каштоўнасцю, адстойвае правы журналістаў падчас абмеркаванняў новай рэдакцыі закона аб СМІ. Калі нехта ў “палатцы” галасуе супраць, — гэта, напэўна, Канапацкая!
Бо не саромеецца распавесці беларусам, што адбываецца за закрытымі дзвярыма “палаткі”, а дэпутатам — што насамрэч хвалюе беларусаў.
Zoya — мастачка і графік, здольная што заўгодна ператварыць у арт-аб’ект. Аднойчы яна выставіла ў Палацы мастацтваў расфарбаваныя бутэлькі, і глядзелася гэта вельмі крута! У продках Зоі — Янка Купала. Але, на жаль, беларусы рэдка бачаць яе працы, Зоя Луцэвіч больш вядомая за мяжой, чым на радзіме.
Таму што такога постімпрэсіянізму вы не ўбачыце больш нідзе і ні ў каго.
У спісе з 200 самых паспяховых бізнесоўцаў Беларусі Людміла займае 42 месца. Яна валодае некалькімі прадпрыемствамі, што распрацоўваюць абсталяванне для радыяцыйнага маніторынгу, выкладае ў “Бізнес-школе ІПМ”, гадуе дзяцей. І адначасова паспявае скараць яшчэ і горныя вяршыні: Цугшпітцэ, Фудзіяму, Манблан, Кала-Патар, Эльбрус, Кіліманджара, Аканкагуа.
Бо насуперак беларускай рэальнасці руліць бізнесам у шматлікіх краінах і знаходзіць час, каб падзяліцца досведам з іншымі.
Чароўны голас Русі пазнаюць нават тыя, хто нічога не ведае пра яе музычныя праекты. Ім размаўляюць вакзалы, банкаматы, запраўкі і шматлікія героі кіно і мультоў.
Але ў наш спіс Руся трапіла менавіта за музыку. Раней Indigа i Akana, цяпер Shuma і Kazalpin — назвы змяняюцца, а сутнасць застаецца. Руся здолела прынесці беларускую архаічную культуру на модныя вечарыны ды ў клубы і прымусіць тусоўшчыкаў спяваць прабабуліны песні.
Таму што даўно пара было паказаць беларусам іх карані.
Марына Золатава — абсалютна не “медыйны” чалавек. Яна робіць сваю працу незаўважна, седзячы ў куце вялікага ньюсрума, за сталом з двума маніторамі, за якімі яе зусім не бачна. А яшчэ Марына — шчаслівая маці і фанатка бегу. Але, сустрэўшы яе ў горадзе на прабежцы, вы ніколі не здагадаецеся, што перад вамі рэдактарка самага ўплывовага СМІ ў Беларусі.
Таму што яна бездакорная прафесіянал.
Ірына — кіраўніца аб’яднання “Гендарныя перспектывы”, сябра Нацыянальнай рады па гендарнай палітыцы пры Савеце міністраў. Для беларускіх СМІ яна галоўны эксперт па пытаннях дыскрымінацыі, гендарнай несправядлівасці, абароны правоў жанчын. І гэтыя размовы падмацаваныя рэальнай справай — прасоўваннем у Беларусі антыдыскрымінацыйнага закона.
За тое, што ўмее казаць пра фемінізм так, што нават самыя зацятыя шавіністы зразумелі, што быць феміністам насамрэч крута.
Таццяна валодае выключным музычным густам і пачуццём стылю, і ведае пра музыку абсалютна ўсё. Стойка трывае абвінавачанні ў тым, што беларуская музычная крытыка нікому не патрэбная і працягвае разважаць пра асаблівасці нашага шоў-бізу. Пры гэтым Таццяна ўпэўненая, што беларусам увогуле ні яе, ні любое меркаванне не патрэбнае, бо ўсе і самі ўсё ведаюць.
Апошнія тры гады Таня жыве ў Н’ю-Ёрку. Скончыла магістратуру мастацтва Bard College, піша калонкі і апавяданні і прадае свечкі ў буціку. Нядаўна туды забегла сама Florence Welch, але Таня пашкадавала аддаць ёй свечку проста так. А потым пашкадавала, што пашкадавала.
Таму што любы замежнік, пазнаёміўшыся з Таняй, зразумее, што беларусы разумныя і таленавітыя.
Некалі Ніка ўзначальвала аддзел рэкламы міжнароднай карпарацыі і працавала з ранку да ночы ў офісе. А потым вырашыла займацца толькі любімай справай. Цяпер мастачка жыве паміж Мінскам і Варшавай, вучыць мінчукоў і варшавян праяўляць сябе праз маляванне. Праводзіць арт-тэрапію для жанчын, якія сталі ахвярамі хатняга гвалту, стварае калекцыі адзення сумесна з Mark Formell, малюе вокладкі для альбомаў музыкаў і афармляе кнігі самому Горвату!
А яшчэ Ніка піша. Смела, іранічна і без сантыментаў каментуе наша сёння, дзеліцца ўласнымі гісторыямі жыцця і не саромеецца нецэнзурнай лаянкі.
Таму што яна ўмее маляваць мімімішных лісянят, і ў той жа час абяцае “за**аць зло аптымізмам”.
Вольга нарадзілася ў шчаслівай сям’і, але праз нейкі час бацька пачаў піць і збіваць маці. Сітуацыя ўразіла Вольгу, яна паступіла на псіхолага і напісала дыплом на тэму хатняга гвалту. А потым вырашыла дапамагаць жанчынам, і займаецца гэтым 15 гадоў.
У любы момант на яе нумар можа пазваніць ахвяра хатняга гвалту, Вольга сядае за руль ці на ровар і едзе засяляць пацяплелых у прытулак. Вольга працуе з міліцыянерамі, суддзямі, дактарамі, псіхолагамі і ўваходзіць у склад асобаў, якія распрацоўвалі канцэпцыю праекта закона аб хатнім гвалце.
Таму што яна ўмее дапамагаць.
Пачала друкавацца ў буйных СМІ яшчэ ў дзявятым класе брэсцкай школы. Пасля яе артыкула ўлады Брэста навялі парадак у шэрагах скінхэдаў. Зацвердзіла сябе як высакакласная журналістка, выдаючы расследаванні кшталту “Справы педафілаў”.
У нейкі момант вырашыла займацца “актыўнай журналістыкай з чалавечым тварам” і стварыла платформу “Имена”. Платформа не толькі ўздымае праблемы, але і знаходзіць выхад з іх.
Таму што, дзякуючы Каці, цяпер хворыя дзеці ў інтэрнатах ядуць патрэбнае ім энтэральнае харчаванне, а немаўлят, ад якіх адмовіліся бацькі, у бальніцах даглядаюць добрыя нянькі.