Фота ru.delfi.lt
Ініцыятыва пра перапахаванне знойдзеных у Вільні парэшткаў Кастуся Каліноўскага ў Беларусі ідзе з літоўскага боку. Апублікаваны 24 верасня зварот беларускай інтэлігенцыі наконт гэтага з'явіўся пасля таго, як літоўскі філосаф Гінтаўтас Мажэйкіс папрасіў аб гэтым беларускага метадолага Уладзіміра Мацкевіча. Пра гэта Мажэйкіс расказаў у эфіры Еўрарадыё:
"Гэты ліст з беларускага боку, тое, што ён з'явіўся, ініцыявалі некалькі... Напрыклад, беларускі бок ведаў пра гэта, падтрымліваў, але ніякі ліст не рыхтаваўся. Але паколькі літоўскі Сейм так і не прымаў рашэнне да канца, то я і пару маіх знаёмых звярнуліся да беларускага боку, каб яны напісалі такі афіцыйны ліст. Усе пытанні пакуль вырашаюцца на ўзроўні грамадзянскіх актывістаў — не на ўзроўні ўрада. А гэта значыць, што нічога яшчэ не вырашана".
Па словах Мажэйкіса, зварот складалі некалькі чалавек. Адзін з аўтараў — філосаф і метадолаг Уладзімір Мацкевіч. На думку філосафа, перапахаванне Каліноўскага ў Беларусі — гэта прадуманы і прагматычны крок.
"Гэта крок добрай волі з боку разумных літоўскіх палітыкаў, каб нармалізаваць адносіны паміж Літвой і Беларуссю і дапамагчы Беларусі ў барацьбе з расійскім аншлюсам, — сказаў Еўрарадыё Уладзімір Мацкевіч. — Бо калі афіцыйна Беларусь прызнае Каліноўскага сваім героем, дасць згоду на перапахаванне часткі праху ў Мінску, то гэта будзе знак, што мы цэнім незалежнасць, цэнім змагароў за гэтую незалежнасць. Каліноўскі тут знакавая і вельмі праблемная фігура, паколькі ў савецкі час з яго ляпілі класавага змагара супраць самадзяржаўя, за сялянскія праблемы. Каліноўскі змагаўся за Беларусь і быў першым змагаром-ліцвінам, які стаў лічыць сябе беларусам. Пра гэта кажа і газета, якую ён стварыў, і звароты, якія ён рабіў да сялян на беларускай мове і гэтак далей... Гэта знакавая фігура ў дачыненні да Беларусі ў барацьбе за незалежнасць ад Расіі".
24 верасня прадстаўнікі беларускай інтэлігенцыі звярнуліся да літоўскага народа з просьбай перапахаваць у Беларусі парэшткі Кастуся Каліноўскага, знойдзеныя на гары Гедыміна ў Вільні. Па звестках Еўрарадыё, зварот перададзены ў Сейм Літвы.
"Мы разумеем, што вы... таксама расцэньваеце Канстанціна Каліноўскага як свайго героя. — пішуць аўтары звароту. — Мы разумеем і паважаем ваша імкненне да таго, што пахаванне Канстанціна Каліноўскага павінна знаходзіцца ў адмысловым месцы — пантэоне змагароў за свабоду. Такое месца патрэбна і нам, беларусам. Мы лічым, што нашага нацыянальнага героя... варта пахаваць у Беларусі, і просім літоўскі народ разгледзець такую магчымасць".
Аўтары звароту лічаць, што перапахаванне Каліноўскага ў Беларусі ў час, калі існуе пагроза дзяржаўнай незалежнасці, "стала б сімвалам і напамінам беларускаму народу, як трэба любіць сваю Радзіму, свой народ і як трэба за іх змагацца". Сярод дзясяткаў падпісантаў — нобелеўская лаўрэатка па літаратуры Святлана Алексіевіч, народная артыстка Беларусі Зінаіда Бандарэнка, акадэмік Радзім Гарэцкі, старшыня ТБМ Алена Анісім, пісьменнік Уладзімір Арлоў, галоўны рэдактар Еўрарадыё Павел Свярдлоў, музыкант Лявон Вольскі, спартсмен Віталь Гуркоў. Подпісы працягваюць збіраць.